درامدی بر رايانش ابري و كاربرد آن در سازمان
كتاب حاضر، اولين ثمر بخش پل دانش شركت متاكومي باشد كه سعي در معرفي »رايانش ابري« و كاربرد آن در سازمان دارد؛ فناوري كه پس از ظهور كامپيوترهاي شخصي و شكل گرفتن اينترنت، موج فناوري بعدي محسوب مي شود كه – حتي در مقياس بزرگ تر از امواج قبلي – در حال درنورديدن دنياست؛ نه تنها عرصه صنعتIT را دگرگون نموده است، كه بر ساير ابعاد و جوانب زندگي ما نيز تأثيرات قابل توجهي خواهد داشت.
مقدمه و ساختار كتاب
تقريباً هر ده سال، دنياي IT شاهد شكوفايي فناوري است كه حداقل بخشي از اين صنعت را دستخوش تغييرات اساسي م يكند؛ ظهور و گسترش كامپيوترهاي شخصي ياPC ها و اينترنت، بزرگترين اين موارد در 50 سال گذشته بوده است كه همچون موجي دنيا را درنورديده و تمام ابعاد و جوانبجوامع بشري را تحت تأثير قرار داده است. در اواخر اوليندهه قرن 21، شاهد توسعه و گسترش بسيار سريع Cloud Computing يا »رايانش ابري« بوده ايم؛ فناوري كه به طوركلي مدل متفاوتي براي رايانش ارائه ميكند. گاهي به اشتباه، از تركيب »محاسبات ابري« به عنوان معادل Cloud Computing استفاده ميشود.
عليرغم چالش هاي بسيار مهم، اين فناوري به سرعت در حال رشد و توسعه است؛ شركت هاي بزرگي در حوزه IT همچون گوگل، مايكروسافت، هيولت پاكارد، IBM، دل، VMware، و آمازون سرمايه گ ذاريهاي عظيمي در اين زمينه انجام داده اند و هر روز هم شركت هاي بيشتري به اين عرصه روي ميآورند. با همكاري بسياري از اين شركتها و د انشگاِههاي بزرگي همچون دانشگاه بركلي، MIT، دانشگاه ييل، دانشگاه پرينستون، دانشگاه ايلينويز و دانشگاه كارنگي ملون تحقيقات گسترده اي در اين زمينه در حال انجام است.
رايانش ابري، موج فناوري بعدي قلمداد مي شود كه در حال حاضر در حال پيشروي در سراسر دنياست؛ عليرغم نگرا نيها و مخاطرات غيرقا بل چشمپوشي هم كه در بهكارگيري و استفاده از خدمات به اصطلاح ابري! وجود دارد، بسياري از سازمان ها به سمت بهكارگيري و استفاده از اين خدمات به جاي خدمات سنتي IT، حركت نموده اند. در كشور ما نيز طي يك سال گذشته كوشش هاي زيادي در معرفي و به كارگيري اين فناوري به عمل آمده است. كتاب حاضر تلاشي است براي معرفي رايانش ابري به صورتي خلاصه و كاربردي و ارائه چارچوبي اجرايي در بهكارگيري خدمات اصطلاحاً ابري! هر چند سعي شده است مطالب با زباني ساده و بهدور از اصطلاحات تخصصي IT ارائه گردد، داشتن اطلاعات پايه در زمينه فناوري اطلاعات براي درك كامل مطالب الزامي است. اين كتاب به طور عمده ترجمه كتاب A Quick Start Guide to Cloud Computing، نوشته دكتر مارك يان ويليامز است؛ دكتر ويليامز كه در زمينه رايانش ابري و به طور كلي فناوريهاي تحت اينترنت به ارائه خدمات مشاوره فني به متقاضيان اين فناور يها مشغول است، در اين كتاب به طور خلاصه رايانش ابري را معرفي و دستورالعم لهاي كاملاً اجرايي براي
بهره برداري از اين فناوري براي سازمان ها ارائه نموده است. از منابع ديگري هم – كه در طول كتاب و در نهايت در فهرست منابع ذكر شده است – براي تكميل و به روزرساني مطالب استفاده شده است، چه، از زمان نگارش كتاب فوق – دسامبر 2010 (دي ماه 1389) – تا زمان اتمام نگارش كتاب حاضر – مي 2011 (ارديبهشت 1390) – پيشرفت هاي بزرگي و تغييرات قابل توجهي در زمينه رايانش ابري رخ داده است.
كتاب به دو بخش تقسيم شده است؛ بخش نخست، كليات مربوط به رايانش ابري شامل تعريف موضوع و توضيح مفاهيم وابسته (فصل اول)، مزايا و منافع اين فناوري (فصل دوم)، و خطرات و نگراني هايي كه در اين باره وجود دارد (فصل سوم) را در بر ميگيرد. همچنين نمونه هايي از سازمان هاي بزرگي كه به اين فناوري روي آورده اند و از خدمات ابري به جاي خدمات سنتي استفاده مي كنند معرفي خواهند شد (فصل چهارم) بخش دوم، چارچوبي براي به كارگيري اين فناوري و استفاده از خدمات بهاصطلاح ابري ارائه مي كند؛ انتخاب تأمين كننده خدمات (فصل پنجم) و فرآيند بهكارگيري فناوري رايانش ابري و جايگزين كردن آن به جاي خدمات سنتي IT (فصل ششم). كتاب با دو پيوست به پايان مي رسد؛ پيوست نخست، مرور خلاصه اي دارد بر گذشته رايانش ابري و خط سير تكامل اين فناوري تا كنون، نگاهي سريع به وضعيت حاضر خواهد داشت و در نهايت آينده اين موج فناوري را مورد بررسي قرار خواهد داد. پيوست دوم، مجموعه اي از اصطلاحات مربوط به رايانش ابري را در بر ميگيرد كه همراه با واژه نامه فارسي به انگليسي پايان كتاب، مي تواند به يافتن معادل انگليسي كلمات و اصطلاحات به كاررفته در كتاب و درك بهتر مفاهيم تخصصي IT كمك نمايد.
ا
ميد كه اين كتاب بتواند سهم هرچند كوچكي در پيش برد دانش IT كشور عزيزمان داشته باشد و مورد قبول حضرت حق، و مورد رضايت اهل فن قرار گيرد.
معرفي رايانش ابري و تعريف مفاهيم پايه
رايانش ابري يا همان Computing Cloud ،مدلي است براي رايانش؛ شيوهاي در بهكارگيري فناوري كامپيوتر و استفاده از خدمات IT .در اين مدل، به جاي سيستمهاي متمركز محلي، منابع و قابليتهاي رايانشي به عنوان يك سرويس، از طريق اينترنت، به صورتي كه بتواند بنابهتقاضا، به سرعت تدارك ديده شده و بهآساني، متناسب با نياز مصرفكنندگان، افزايش يا كاهش يابد، (اغلب) به صورت مشترك، در معرض استفاده مصرفكنندگان بالقوه قرار داده ميشود. به اين ترتيب، مصرفكنندگان خدمات رايانشي و IT ،صرفاً به كمك يك مرورگر وب، با اتصال به اينترنت و با تعامل با سيستمهاي تحت وب، از راه دور به منابع رايانشي كه ممكن است در نقاط جغرافيايي مختلفي وجود داشته باشند دسترسي يافته و از آنها استفاده ميكنند، آنچنان كه گويي منابع ظاهراً نامحدودي را در كامپيوتر شخصي يا شبكه محلي محل كار خود، در اختيار دارند. رايانش ابري نگاه متفاوتي است به اينترنت؛ تا اين اواخر، از اينترنت بيشتر در انتقال دادهها و اطلاعات بين ابزارهاي متصل به اينترنت استفاده ميشد و تقريباً تمام محاسبات و پردازشها – رايانش – به صورت محلي، روي كامپيوترهاي شخصي كاربران يا سيستمهاي داخلي سازمانها انجام ميگرفت. در مدل رايانش ابري، اينترنت رسانه دسترسي به منابع و خدمات رايانشي سيستمهايي است كه در نقاط جغرافيايي مختلف و تقريباً نامعيني مستقر هستند.
نمونه هايي از خدمات ابري
ننمونه شناخته شدهاي از خدمات SaaS ،Apps Google است كه سرويس SaaS شركت Google محسوب ميشود و شامل برنامههاي تحت وبي مشابه بستههاي آفيس معمول است. پست الكترونيك Gmail ،Groups Google) سرويس ايجاد و مشاركت با گروههاي مجازي)، Calendar Google Google Docs ،(IM سرويس (Google Talk ،(تقويم( (يك بسته آنلاين Office شامل برنامههاي واژهپرداز، صفحه گسترده، و ارائه مطلب)، و Google Sites از برنامه هاي اين سرويس مي باشد. شكل 2-1 صفحه اصليسايتGoogle Docs را نشان مي دهد. در شكل 3-1 يكسند متني را كه با برنامه Google Docs ايجاد شده استمي بينيم.
……………………………………………………..
مزايا و منافع رايانش ابري
رايانش ابري بيش از يك فناوري مدرن است؛ رايانش ابري شيوه كاملاً متفاوتي براي به خدمت گرفتن دامنه وسيعي از قابلي تهاي IT، بر مبناي يك مدل پرداخت در ازاي استفاده ارائه ميكند. رايانش ابري، سازمان ها را قادر مي سازد تا به سرعت مجموعه بزرگي از خدمات IT را از هر كجا و در هر زمان بر مبناي الگوي پرداخت در ازاي استفاده به خدمت گرفته و مورد استفاده قرار دهند. فن آوري ابري به شركت ها و سازمان هاي دولتي امكان ميدهد برنامههاي ويرايش متن، صفحه گسترده، تقويم يا برنامه هاي ديگر مورد نياز خود را در ابرها اجاره كرده و از هزينه خريد، نصب و به روزرساني و نگه داري نرم افزار يا سخت افزار مربوط اجتناب كنند. همان طور كه ديديم، فناوري رايانش ابري آخرين راهكارهاي IT را با هزينه بسيار كم تري – نسبت به سيستمهاي سنتي IT – در اختيار سازمانها قرار مي دهد. هر چند ترديدي در منافع و مزاياي رايانش ابري وجود ندارد، بهكارگيري اين فناوري و استفاده از خدمات به اصطلاح ابري، خطرات و ريس كهاي مربوط به خود را نيز دارد. در فصل بعد، مشخصاً به ريسكهاي رايانش ابري خواهيم پرداخت.
رايانش ابري: گذشته، حال، و آينده
رايانش ابري فناوري جديدي نيست؛ ايده هاي زيربنايي آنبه دهه 60 ميلادي بازميگردد؛ در آن زمان جان مك كارثي ادعا كرد كه روزي فناوري كامپيوتر همچون خدمات عمومي – مثل برق و آب و گاز – مورد استفاده قرار خواهد گرفت. بعداً در سال 1966، داگلاس پاركهيل در كتابي با عنوان The Challenge of the Computer Utility كليه ويژگي ها و مشخصات كنوني رايانش ابري را مورد كنكاش و بررسي قرار داد. در دهه اول قرن 21 ،با گسترش سطح پوشش و افزايش سرعت اتصال به اينترنت، و پيشرفتهايي كه در زمينه فناوريهاي تحت وب حاصل شد، بستر فني لازم براي تحقق آن ايدهها فراهم گرديد. از سوي ديگر، بحرانهاي اقتصادي و مالي در اواخر دهه ميلادي گذشته، سازمانها را بيش از هر وقت ديگر، در جستجوي راههايي براي كاهش هزينههاي خود قرار داد. در همان زمان فناوريهاي متنوع 0.2 Web مثل شبكههاي اجتماعي، محبوبيت قابلتوجهي به دست آورده بودند. خدمات بيشتر و متنوعتر، موجب پيچيدهتر شدن فناوري اطلاعات (IT (و افزايش وابستگي مردم و سازمانها به اين فناوري شد. اما افزايش پيچيدگي و در عين حال كارآيي بيشتر، معمولاً به معني قيمت بيشتر است، و اين امر بهويژه در يك بحران اقتصادي، مانع بزرگي است در برابر گسترش كاربرد يك فناوري. در آن زمان، رايانش ابري مدلي براي بهكارگيري خدمات IT ارائه نمود كه در آن، آخرين و پيشرفتهترين خدمات، با هزينهاي بسيار كمتر از آنچه در قالب متداولِ تحصيل آن خدمات لازم است، در اختيار مصرفكنندگان قرار ميگيرد. منافع مالي، قويترين نيروي محرك در توسعه و گسترش كاربرد رايانش ابري بوده است. انگيزههاي مالي به همراه سادگي بهكارگيري خدمات ابري موجب شد بيشتر سازمانهاي كوچك و متوسط و بسياري از سازمانهاي بزرگ، به سرعت، تمام يا بخشي از سيستمهاي IT خود را با سيستمهاي ابري جايگزين نمايند. به همين ترتيب، بسياري از شركتهاي بزرگ IT ،با درك پتانسيلهاي اين فناوري، به طور جدي به فعاليت در اين عرصه پرداختند. در اين بين، شركت Amazon نقش كليدي در توسعه اين فناوري داشته است؛ با بهكارگيري فناوريهاي مدرن و تغيير معماري مراكز داده خود، شركت Amazon متوجه قابليتهاي قابلتوجه رايانش ابري گرديد و درصدد فراهم آوردن اين فناوري براي سايرين برآمد. رايانش ابري مدل كاملاً متفاوتي در به خدمت گرفتن دامنه وسيعي از قابليتهاي IT است؛ تا اواسط سال 2008، صنعت IT شاهد تغيير الگوي بهكارگيري خدمات IT با استفاده از داراييهاي سختافزاري و نرمافزاري خود سازمان، به سمت اشتراك منابع و استفاده همگاني از منابع، بر مدل پرداخت به ازاي استفاده از خدمات بوده است. رايانش ابري موجب افزايش چشمگير استفاده از خدمات IT در بعضي زمينهها و كاهش قابل ملاحظه در زمينههاي ديگر است. علاوه بر اين، رايانش ابري تغييرات بزرگي در مدل كسبوكارهاي مختلف ايجاد خواهد كرد. بنا بر پيشبيني مجله اكونوميست: “…بدون شك اين فناوري [رايانش ابري] صنعت IT را دگرگون خواهد كرد؛ علاوه بر اين، موجب تغيير عميقي در نحوه كار افراد و سازمانها خواهد شد.” در حال حاضر بسياري از سازمانها، با هر اندازه و در هر مقياس، تمام يا بخشي از سرويسهاي IT مورد نياز خود را در ابرها جستجو ميكنند. هرچند قطعيهاي بزرگي كه در سال جاري (ميلادي) در خدمات ابري آمازون و گوگل رخ داد – آنچنان كه در فصل سوم، مخاطرات رايانش ابري، از نظر گذشت – هشداري بود براي مصرفكنندگان خدمات ابري در جدي گرفتن مخاطرات احتمالي در بهكارگيري اين خدمات، حركت به سمت اين فناوري همچنان ادامه دارد. گويا اين قطعيها و رخدادهاي ديگري از خطرات احتمالي در خدمات ابري، نقشه راهي در مسير توسعه اين فناوري، فرا روي فعالان اين حوزه قرار داده است به طوري كه در حال حاضر، كوششهاي گستردهاي در ارائه چارچوبهاي قابل اطميناني براي بهكارگيري اين فناوري در حال انجام است؛ تشكيل گروههاي رسمي و غيررسمي، تأسيس سازمانهاي خصوصي و دولتي، و تعريف همكاريهاي گوناگون، با
هدف مطالعه و بررسي خطرات احتمالي و ارائه راه كارهاييبراي كنترل اين خطرات، تعريف استانداردهاي مناسب،تدوين آئيننامه ها و دستورالعمل هاي لازم، و توسعه و بهبودزيرساخت هاي سخت افزاري و نرم افزاري مورد نياز.
حركت به سمت رايانش ابري و جايگزين كردن سيستم هاي IT داخلي با خدمات بهاصطلاح ابري، رسماً در سال 2008 آغاز شد و از آن زمان تا كنون، اين حركت همچون موجي ادامه داشته است؛ بهراستي رايانش ابري موج آينده است، موج بزرگي كه كليه زواياي كار و زندگي جوامع را در خواهد نورديد. بعضي اين موج را بزرگتر از موج حركت از كامپيوترهاي Mainframe به سمت كامپيوترهاي شخصي در دهه 80 ميلادي و حركت به سوي اينترنت در دهه 90 ميلادي ميدانند.
همان طور كه پاول ماريتز، مديرعامل شركت VMware گفت: “ما در جريان تغيير بزرگي قرار داريم؛ گذار از دنيايي ابزارمحور به دنيايي اطلاعاتمحور.”
اما آيا اين موج مدتي بعد با موج ديگري مزمحل ميشود؟ آيا اين فناوري به زودي با فناوري ديگري جايگزين خواهد شد؟
پیام بگذارید